Yaklaşık 1800 yıllık bir geçmişe sahip olan keledoş Van şehrimize özgü yöresel bir yemektir. Her ne kadar keledoş denildiği zaman akla Van ilimiz gelse de Muş, Bitlis, Ağrı, Elazığ gibi Doğu Anadolu’nun diğer illerinde de yaygın bir şekilde yapılmaktadır. Etli yemekler sınıfında yer alan keledoşun içerisinde kuzu eti, buğday, nohut, yeşil mercimek gibi bakliyatlar ile soğan, pazı, sarımsak, tereyağı, yoğurt, tuz, karabiber, pul biber bulunmaktadır.
Keledoş nasıl yapılır ?
Keledoş yapmanın ilk basamağı yeşil mercimek ve buğdayın haşlanmasıdır. Daha sonra bir kenarda hazır olarak bulundurduğumuz kuru soğan tereyağı ile birlikte kavrulur. Soğanlar iyice kavrulduktan sonra içerisinde kuzu eti ilave edilir ve 10-15 dakika arası daha kavurma işlemi devam eder. Daha önceden haşlamış olduğumuz mercimek, buğday ve nohut ile bir miktar pazı ilave edilir. Bu işlemden sonra da tuz, karabiber ve pul biber damak tadınıza uygun olacak şekilde eklenir ve pişirme işlemine 40 dakika kadar daha devam edilir. Bu sırada bir taraftan da yoğurt, sarımsak karışımı hazırlanarak yemeğin üstüne konulur.
Yediğim en güzel yemeklerden olduğunu söyleyebilirim. Yıllar önce, oturduğumuz dairenin karşısında Doğu Anadolu yöresine özgü yemekler yapan Doğulu bir aile vardı. Onlar çok yaparlardı keledoş. Bir de bol acılı ve etli yemekler. Bir içli köfte yaparlardı, parmaklarınızı yerdiniz. İşte o zamanlar tanımıştım keledoş yemeğini. O daireden taşındığımızdan bu yana hasretiz Doğu’nun bu güzel yemeğine.
Doğu Anadolu mutfağının en sevilen yemeklerinden biridir. Üniversite yıllarımdaki ev arkadaşım sayesinde tanıma imkanı bulduğum bir lezzet. Ülkenin batısında yaşayan bizler böyle lezzetlere kolay kolay ulaşamıyoruz. Bugün bile aklıma geldikçe imreniyorum. Arada görsellerine bakıp bakıp iç geçiriyorum.
Yöresel yemekler arasında yer alan keledoş; yaz aylarında yayla ve dağların eteklerinden toplanan ak pancar, kırmızı et, nohut, yeşil mercimek, patates, soğan, sarımsak, aşurelik buğday, salça, tereyağı, çökeleğin güneşte kurutulmasıyla elde edilen “kurut” ve baharat karışımlarıyla hazırlanmaktadır.
Keledoş, değişik sunum şekliyle yöre halkının en fazla tükettiği yemekler arasında bulunuyor.
