Finans piyasalarda sık sık karşımıza çıkan volatilite belirli bir menkul kıymetin belirli bir süre içerisinde fiyatında meydana gelen dalgalanma hareketine verilen addır. Dalgalanma ya da oynaklık olarak da bilinen volatilite ne kadar yüksek olursa piyasa koşulları o oranda riskli olur.
Piyasalara belirsizliğin hakim olduğu dönemlerde volatilite doğal olarak daha yüksek olur. Hükümet krizlerinin yaşandığı ya da ani hükümet değişikliğinin olduğu, savaşın çıktığı, küresel ya da ulusal mali krizlerin yaşandığı dönemlerde fiyatlardaki belirsizliğe paralel olarak volatilite yükseliş gösterir.
Volatilite belirlenirken ürün fiyatlarındaki standart sapma değerleri baz alınır. Volatilite genellikle aynı menkul kıymet veya piyasa endeksinden elde edilen getiriler arasındaki standart sapma veya varyans olarak ölçülür.
Volatilite, opsiyon fiyatlama formülünde, dayanak varlıkların getirilerindeki dalgalanmaları ölçmek için kullanılır. Menkul kıymetin fiyatlama davranışını gösterir ve kısa sürede meydana gelebilecek dalgalanmaların tahmin edilmesine yardımcı olur.
Bir menkul kıymetin fiyatları kısa sürede hızla dalgalanıyorsa, yüksek volatiliteye sahip olduğu söylenir. Bir menkul kıymetin fiyatları daha uzun bir zaman diliminde yavaş dalgalanıyorsa, düşük volatiliteye sahip olarak adlandırılır.
Volatilitenin yüksek olduğu anlarda ya çok iyi kazanırsınız, ya da külliyen dibi boylarsınız. Hareketler çok kısa aralıklarda çok serttir. Şu an kripto para borsalarında gözlemlenebilecek bir durumdur. Alt coin piyasaları oldukça dalgalı.
Borsada işlem yapan yatırımcıların göz önünde bulundurması gereken kriterlerdendir.
Volatilite, belirli bir menkul kıymet veya piyasa endeksi için getirilerin dağılımının istatistiksel bir ölçüsüdür. Çoğu durumda, volatilite ne kadar yüksekse menkul kıymet o kadar risklidir. Volatilite genellikle aynı menkul kıymet veya piyasa endeksinden elde edilen getiriler arasındaki standart sapma veya varyans ile ölçülür.
Menkul kıymet piyasalarında volatilite genellikle her iki yöndeki büyük dalgalanmalarla ilişkilendirilir. Örneğin, borsa sürekli bir süre boyunca yüzde birden fazla yükselip düştüğünde, buna dalgalı piyasa denir. Bir varlığın oynaklığı, opsiyon sözleşmelerini fiyatlandırırken önemli bir faktördür.
Volatilite nasıl ölçülür ?
Volatiliteyi ölçmenin beta katsayıları, opsiyon fiyatlama modelleri ve getirilerin standart sapmaları gibi çeşitli yolları vardır.
Bir varlığın değişkenliğini ölçmenin bir yolu, varlığın günlük getirilerini ölçmektir. Tarihsel volatilite tarihsel fiyatlara dayanır ve bir varlığın getirilerindeki değişkenlik derecesini temsil eder. Bu sayı birimsizdir ve yüzde olarak ifade edilir.
Varyans, genel olarak bir varlığın ortalaması etrafındaki getirilerin dağılımını yakalarken, volatilite ise belirli bir zaman dilimiyle sınırlandırılmış bu varyansın bir ölçüsüdür. Dolayısıyla, günlük volatilite, haftalık, aylık veya yıllık volatilite belirlenebilir. Bu nedenle oynaklığı yıl bazlı standart sapma olarak düşünmek faydalı olacaktır.
