“Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” sözü kime aittir ?
“Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” sözü günümüzde İzmir geçmişte Efes adı verilen bölgede yaşamış düşünürlerden Herakleitos tarafından söylenmiştir. Kendisinin Milattan Önce 535-475 yılları arasında Efes ve çevresinde yaşadığı düşünülmektedir. Socrates öncesi dönemin önemli filozoflarındandır. Batı felsefe tarihinde dinamik bir felsefi sistem ortaya koyan ilk kişi kendisidir.
Yaşamı hakkında net bilgi yoktur. Kendisi ile ilgili elimizdeki bilgilere Laertios Diogenes tarafından kaleme alınan Ünlü Filozofların Yaşamları, Öğretileri ve Deyişleri adlı eserden ulaşıyoruz.
Kendisi hakkında yazılanlara bakılırsa toplumdan kopuk, izole hayat süren bir kişidir. Bu büyük filozofun söylemlerinden döneminin siyasal durumundan hoşlanmadığı ve sert bir dille bu durumu eleştirdiği düşüncesi çıkmaktadır. Yalnızca yaşadığı ülkenin siyasal durumu değil, kendi yurttaşlarını da eleştirmiştir.
“Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” ve “Aynı nehirde iki kere yüzülmez” gibi derin anlamlara sahip sözler Efesli Heraklitos tarafından söylenmiştir. Varlık, ahlak, insan, bilgi, görelik, evren gibi konularda kuramları vardır. Kendisinden sonraki antik filozofların üzerinde büyük bir etkisi vardır. Roma İmparatoru Marcus Aurelius, Herakleitos’tan etkilenerek kişinin başkalarının fikirlerini tam anlamıyla kabul etmemesi gerektiğini söylemiştir. Düşünceleri zaman zaman ağır eleştirilere maruz kalmıştır. Parmenides, Herakleitos’un değişimle ilgili yaklaşımını şiirlerinde sert bir dille eleştirmiştir. Modern felsefenin önemli isimlerinden Hegel, felsefenin kökenini Herakleitos’a dayandırmış ve kendi düşüncelerini de buna göre şekillendirmiştir. Bertrand Russel da Herakleitos’un fikirlerinden etkilenmiş ve hatta onun çoğu düşüncelerini desteklemiştir.
Genel kültür sorusu olarak çeşitli yarışma programlarında yarışmacıların karşısına soru olarak gelebilecek sözlerdendir.
