Cihannüma isimli eserin yazarı kimdir ? Konusu nedir ?
Coğrafya alanında kaleme alınmış önemli eserler arasında yer alan Cihannüma isimli eser, Batı dünyasında Hacı Kalfa, Hacı Halife isimleri ile meşhur olan Katip Çelebi tarafından kaleme alınmıştır.
Katip Çelebi bu eseri 1648-1657 yılları arasında yazmıştır. Ne yazık ki eser Çelebi’nin vefatı üzerine yarım kalmış, tamamlanamamıştır. Kendisi de Girit Seferi’ne katılan ünlü alim, eserin yazımına da bu sefer sırasında başlamıştır.
Eserin basımı ise çok daha sonraları İbrahim Müteferrika tarafından gerçekleştirilebilmiştir.
Eserde dünya üzerindeki denizler, okyanuslar, şehirler, önemli yerler hakkında bilgiler sunulmaktadır. İspanya’da yaşayan Müslümanların merkezi Endülüs, Katolik Hristiyanlık dünyasının merkezi Vatikan, Venedik ve Cenova, Anadolu ve Rumeli, Macaristan, Avusturya, Bosna, Eflak ve Boğdan eserde bahsi geçen belli başlı yerlerdir.
Esere adını veren Cihannüma sözcüğü hem coğrafya hem de mimarlık alanında karşılıkları bulunan bir terimdir.,
Türk coğrafya tarihi için klasik devirden, modern devire geçişi başlatan eserdir.
Her yeri gören kule anlamına gelen Cihannüma sözcüğü, Katip Çelebi’nin dünyaca ünlü coğrafya kitabına verilen isimdir. Daha sonraları dünyanın bütününü gösteren haritaları ifade etmek için de bu sözcük kullanılmıştır. Osmanlı’da yüksek evlerin çatı katları için de her yeri görmesi sebebiyle bu sözcük kullanılagelmiştir.
Eserin bugünkü halinde İbrahim Müteferrika’nın kendi eklemeleri de bulunmaktadır.
AYT sınavında edebiyat sorusu olarak öğrencilerin karşısına gelebilir.
