Katabolizma nedir ? Örneklerle açıklar mısınız ?
Bilindiği üzere metabolizma adı verilen faaliyetler yapım ve yıkım olmak üzere iki aşamada gerçekleşir. Metabolizmanın iki ana unsuru bulunmaktadır. Bunlardan biri anabolizma iken diğeri ise katabolizmadır.
Dilimize yadımlama olarak tercüme edilen katabolizma yüksek enerji muhteviyatı olan büyük moleküllerin nispeten çok daha küçük olan moleküllere parçalanması sürecine verilen isimdir. Bu süreç katalizör olarak görev alan enzimlerin kontrolünde gerçekleşir ve büyük yapılı moleküller içerisinde depolanmış enerjinin açığa çıkması ile son bulur. Bu süreç tek bir işlemden ziyade bir dizi tepkimenin arka arkaya gerçekleşmesi ile gerçekleşir. Bu tepkimeler sırasında açığa çıkan enerji hücrenin yaşamsal etkinliklerinde kullanılır. Katabolizma reaksiyonları sırasında glukagon, kortizol, adrenalin ve sitokin gibi hormonlar önemli rol oynar.
Yadımlama sürecinin hemen hemen hepsi canlı bir organizma içerisinde gerçekleşir. Bu nedenle söz konusu işlem canlılara özgü ortak bir özellik olarak kabul edilebilir. Polisakkaritlerin disakkarit ve monosakkaritlere parçalanması olarak bilinen sindirim, oksijenli ve oksijensiz solunum, fotosentez, ATP hidrolizi, sportif faaliyetlere bağlı gerçekleşen yağ yakımı, nükleik asitlerin parçalanması katabolizmaya örnek olarak verilebilir. Katabolizma, anabolizmanın tersi bir süreç olması sebebiyle vücut, enerji olarak kullanmak için var olan dokuyu yok eder.
Konu ile ilgili olarak AYT sınavında biyoloji sorusu sorulmak ihtimali yüksektir.
