Denüdasyon nedir ?
Yer yüzeyinin su, buz, rüzgar ve dalga hareketlerine bağlı olarak aşınmasına, şekil değiştirmesine denüdasyon denir. Sebep olan faktöre bağlı olarak rüzgar süpürmesi, su süpürmesi gibi isimler almaktadır. Tektonik ve antropojenik aktiviteler, yüzey şekilleri ve topografyası, jeolojik faktörler, iklim koşulları ve biyosfer denüdasyon oluşumunda etkili olan faktörlerdir.
Yer yüzeyinin soyulması ve buna bağlı olarak çıplaklaşması olarak tanımlanabilir. Süreç çoğunlukla eğimin yüksek olduğu yüzeylerde gerçekleşir. Birincil faktörler ise çoğu zaman rüzgar ve sel sularıdır. Erozyon olarak bildiğimiz doğal afet esasen bir denüdasyon sürecidir. Aşınan kısımlar ise yüzeyden kopan taş ve kaya parçalarıdır.
Denüdasyon esasen mekanik, biyolojik ve kimyasal bir sürecin toplamıdır. Bu işlemin sonunda sadece katı parçacıklar değil çözünmüş maddeler de gün yüzüne çıkar. Kimyasal ayrışmanın gerçekleşmesi için ön koşul su ya da nemin varlığıdır. Çözülmenin derinliği ve hızı, yağışla ve sıcaklıkla artar. Kimyasal çözülme, sıcak ve nemli bölgelerde en üst seviyede gerçekleşir. Soğuk ve kurak iklimlerde çözülme çok daha az oranda gerçekleşir.
Mekanik yani fiziksel çözülmenin şiddetini belirleyen temel etmen ise sıcaklığın fazla değişimidir. Sıcaklıktaki değişim ne kadar ani ve fazla olursa mekanik çözülme o kadar fazla gerçekleşir. Sulu ortamlarda ise etkin faktör donma olarak karşımıza çıkar. Don etkisi olarak bilinen süreç mekanik çözülmenin maksimum düzeyde gerçekleşmesine sebep olur.
