Wurtz sentezi nedir ?
Wurtz sentezi organik kimyada alkanların eldesinde kullanılan bir reaksiyondur. Bu kimyasal reaksiyonda, iki farklı alkil halojenür, sodyum ve kuru eter çözeltisi yardımıyla daha uzun bir alkan zinciri elde etmek için birleştirilir. Tepkimeye adını veren Fransız kimyager Charles Adolphe Wurtz’dur. Sodyum dışında gümüş, indiyum, aktif bakır, çinko ve demir gibi metaller de alkan elde etmek için Wurtz sentezinde kullanılabilir. Bu reaksiyonun mekanizması, ürün olarak alkenlerin oluşumuna yol açan yan reaksiyonların olasılığına izin veren serbest radikalleri içerir. Alkil halojenürler yerine aril halojenürlerin kullanıldığı Wurtz Reaksiyonu ile ilgili bir reaksiyon genellikle Wurtz-Fittig reaksiyonu olarak adlandırılır. Reaksiyonun mekanizması şu şekildedir: CH3I +Na → CH3Na + CH3I → CH3CH3 + NaI
Wurtz reaksiyonunun mekanizması, halojen-metal değişiminin bir parçası olan R- ile gösterilen bir serbest radikal türünü içerir. Bu mekanizma Grignard reaktiflerinin oluşumuna biraz benzemektedir. Karbon-karbon bağı, 3 adıma ayrılabilen bir nükleofilik sübstitüsyon reaksiyonunda oluşur.
Wurtz sentezi, indirgeme-piroliz kataliz yolu ile elmas sentezlemek için genişletilmiştir. Bu reaksiyon karbon bazlı polimerlerin ve organostannan-organosilan kopolimerinin hazırlanması için uygulanmıştır.
