Streptomisin nedir ? Hangi hastalıkların tedavisinde kullanılır ?
Streptomisin, aminoglikozid sınıfı içerisinde yer alan, Streptomyces griseus isimli bir mantar türünde elde edilen ve verem başta olmak üzere difteri, menenjit, şarbon, zatürre, veba hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir antibiyotik türüdür. Hem gram pozitif hem de gram negatif bakteriler üzerinde yüksek etkinliğe sahip olan streptomisin aynı zamanda verem tedavisinde kullanılan ilk antibiyotiktir.
İlk defa Rutgers Üniversitesi’nde araştırmacı olarak görev alan Albert Schatz tarafından keşfedilmiştir. Araştırma ekibinin başında yer alan Selman Abraham Waksman bu çalışma sonucunda 1952 yılında Tıp ve Fizyoloji alanında Nobel Ödülü’nü kazanmıştır.
Streptomisin Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen temel ilaçlar listesi içerisinde yer almaktadır. İlacın çalışma ilkesi ise protein sentezini engellemeye yöneliktir. İlaç vücuda girdikten sonra 30S bakteriyel ribozom alt ünitesine bağlanarak S12 proteininin sentezini engeller.
Uzun süreli streptomisin kullanımının kişide bulantı, baş dönmesi ve iştahsızlık gibi yan etkileri bulunabilmektedir. Aynı penisilin gibi etkinliği oldukça yüksek olan bir antibiyotiktir. Ototoksik ve nefrotoksik karakterdeki bu ilacın hamilelerde kullanımı ise önerilmemektedir. Brusella hastalığının ve çeşitli idrar enfeksiyonlarının tedavisinde de kullanılmaktadır.
Keşfedilen ilk aminoglikozid antibiyotik olmasından dünya tıp tarihi için önemlidir.
Bu antibiyotik, doktorun yönlendirdiği şekilde genellikle kas içine enjeksiyon yoluyla verilir. Tüberküloz tedavisine başlanıldığında, genellikle günde bir kez veya doktorun belirttiği şekilde verilir. Deri altındaki sorunlu bölgelerden kaçınmak için enjeksiyon bölgesinin yerini günlük olarak değiştirmek önemlidir.
