Oguş, Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletlerine özgü kavramlardan biri olup toplumun en küçük birimi olarak tabir ettiğimiz aile kavramına karşılık gelen bir sözcüktür. Bir toplumun varlığını sürdürebilmesi ailenin varlığına bağlıdır. Güçlü bağları olan aileleri ve toplumları yıkmak diğerlerine göre çok daha zordur.
Sözcük ilk defa Orhun Abideleri’nde karşımıza çıkmaktadır. Kitabelerde sözcük sadece aile anlamında değil soy, boy, sülale, kabile, akraba anlamlarında da kullanılmıştır. Benzer şekilde Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınan Divan-ı Lügat-it Türk isimli eserde de karşımıza çıkmaktadır.
Daha önce KPSS ve AYT sınavlarında tarih sorusu olarak sorulmuştur. Sınavlarda kavram sorusu olarak tekrar karşımıza çıkması beklenen muhtemel sorular arasında yer almaktadır.
Uruglar, oguşların bir araya gelmesi ile oluşur. Uruglar bir araya gelerek bodları oluştururlar.
İlk Türk devletlerinin toplumsal yapısı ile ilgili olarak Orhun Yazıtları şu bilgiye vermektedir.
- Oğuş (Aile)
- Urug (Aileler Birliği - Sülale)
- Boy (Uruglar Birliği)
- Bodun - Budun (Boylar Birliği)
- İl (Devlet)
