Türeyiş Destanı hangi millete aittir ?
Uygur hakanının kızını bir bozkurt ile evlendirmesi ve kızın bu bozkurttan çocuklar dünyaya getirmesinin anlatıldığı Türeyiş Destanı Uygurlara ait bir destandır. Dokuz Oğuz - On Uygur olarak bilinen boylar bozkurttan dünyaya gelen çocuklardır. Yine Uygurlara ait olan Göç Destanı bu destanın devamı niteliğindedir.
Türeyiş Destanı ile ilgili bilgilere Çin vekayinamelerinde rastlanmaktadır. Vey Kitabı ve Kuzey Hanedanlar Tarihi isimli Çin kaynaklarından bu destana ilişkin bilgilere ulaşılabilmektedir.
Türk destanlarının birçoğunda Türeyiş Destanı içerisinde bulunan ortak motifler mevcuttur. Ağaç, kurt, dokuz sayısı, ışık gibi unsurlar hemen hemen her destanda yer alan ortak mitolojik unsurlardır. Türeyiş Destanı esasen manzum bir eserdir.
Türeyiş Destanı’nda ne anlatılmaktadır ?
Destanda yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti olarak kabul edilen Uygur Türklerinin erkek bir kurttan türeyiş hikayesi anlatılmaktadır. Uygurların kutsal toprak olarak görülen Ötüken bölgesinden Tarım havzasına göç etmeleri konu edilmektedir. Uygur hakanının, iki kızını insanoğluyla evlendirmeyi uygun bulmayarak Tanrı’ya kendi kızlarıyla evlenmesi için yalvarması ve Tanrı’nın bir kurt suretinde görünerek hakanın kızlarıyla evlenmesi ve Uygur Türklerinin bu evlilikten çoğalması anlatılır. Sadece Çin kaynaklarında değil İran kaynaklarında da destana ilişkin bilgiler mevcuttur.
